“Sattviklerin tercih ettiği yiyecekler hayatı, zihnin özünü, gücü, sağlığı, konforu ve hoşnutluğu arttıran; lezzetli, yağlı, dengeli ve kalbi tatmin edici besinlerdir. Acı, ekşi, tuzlu, aşırı sıcak, keskin, kuru, ve yanık besinler ise rajasikler tarafından tercih edilen; huzursuzluğa, depresyona ve hastalıklara sebep olan besinlerdir. Tam olarak pişmemiş, lezzetsiz, kokulu, bekletilmiş (bayat), başkalarının artıkları olan, adak olarak uygun olmayan besinler ise tamasiklerin tercih ettiği yemeklerdir.”
—Bhagavad Gita 17:8–10
Açıklaması
Hepimizin, besinlerin insan hayatında büyük bir rol oynadığını biliyoruz. Tüm kitaplar arasında en çok satan kitaplar, inciller veya diğer manevi kitaplar değil; yemek kitaplarıdır. Hem doğu hem batıda, modern zamanlardaki beslenme alışkanlıklarımız, adeta hayatlarımızda felaket yaratıyor. İnsanlar yemek yemeğe o kadar takıntılı hale gelmiştir ki sanki sadece yemek yemek için doğmuş gibiler.
Modern insan, besleyici bir diyetin neler içerdiğini bilmeden gün içerisinde pek çok kez yemek yer. Beslenme alışkanlıklarımızı belirleyen şey besinlerin değerleri yerine lezzetleri oldu. Yapay gıdalar her geçen gün artıyor. Besin değeri vurgusunu kaybettik ve sağlıklı olmayan besinler tüketir haline geldik.
Akıl ve beden birbirinden ayrılamaz; eğer bedene uygun besinler alınmazsa, bundan zihin de etkilenir. Besleyici ve taze olmayan, bayatlamış ve baharat ya da yağla dolu besinler sağlıksız ve tamasik besinlerdir.
Tazeliğini yitirmiş, yağlı ve baharatlı besinleri tüketmek ya da çok yemek yemek pek çok hastalığa sebep olur. Bu tür tamasik besinler zihni donuk, pasif ve tembel hale getirir. Likör de tamasiktir. Yağlı yiyeceklerle dolu ağır yemek yiyenler ve çok alkol tüketenler hem fiziksel hem zihinsel olarak acı çekerler.
Diğer yandan rajasik besinler, zihni ajite eder ve hipertansiyon yaratır. Ayrıca karaciğer için sağlıksız, böbrekler için ise temizlemesi zor yiyeceklerdir. Rajasik yiyecekler duyusal olarak tatmin edicidir, ancak fiziksel ve zihinsel olarak sağlıklı değildir. Spiritüellik yolunda yürümek isteyenler için de faydalı değildir. Bu yola talip kişilere iyi seçilmiş ve iyi hazırlanmış vejeteryan yemeklerin et yemeklerinden daha iyi olduğu tavsiye edilir. Rajasik besinlerle beslenen kişiler tedirgin, öfkeli ve endişeli olurlar.
Atalet ve ağırlık yaratmayan, insanı huzursuz, uykulu, tembel hale getirmeyen yiyeceklere satvik besinler denir. Satvik yemek yiyenler sakin, sessiz ve huzurludular.
Yediğimiz besinler düşüncelerimizde, konuşmalarımızda ve eylemlerimizde önemli bir rol oynar. Yiyeceklerin insan davranışlarının tüm yönleri üzerinde etkileri olduğu kanıtlanmıştır. Diyet ve çevre sadhanada büyük rolü olan iki önemli faktördür. Sakin, sessiz ve huzurlu bir atmosfer ile basit, taze ve besleyici bir diyet sadhaka için temel gereksinimlerdir.
Yazan: Swami Rama
Çeviren: Şükran Karaduman
Kaynakça: https://himalayaninstitute.org/wisdom-library/how-food-affects-us/
